Mamy dla Was kilka cennych rad, dotyczących ochrony danych osobowych. Co zrobić, kiedy zgubimy dowód osobisty oraz jak zachować się, kiedy ktoś chce zatrzymać nasz dokument tożsamości jako zastaw za wypożyczany sprzęt?

Co jeśli utracimy dokument tożsamości?
Gdy dojdzie do kradzieży lub zgubienia dokumentu potwierdzającego tożsamość, warto niezwłocznie zastrzec go w ogólnopolskiej bazie Dokumenty Zastrzeżone (szczegółowe informacje na stronie (www.dokumentyzastrzezone.pl) otwiera się w nowym oknie. W tym elektronicznym systemie wymiany informacji uczestniczą wszystkie banki w Polsce oraz szereg innych firm i instytucji. Ogranicza to możliwość późniejszego wykorzystania tych dokumentów do celów przestępczych, popełnianych w imieniu i na szkodę osoby, która je utraciła.

Pamiętajmy, że utracony dokument tożsamości może zostać wykorzystany w celu wyłudzenia pożyczki lub kredytu, ale także do wynajmowania pokoi hotelowych bez uiszczania opłaty, wypożyczania samochodów i późniejszej ich kradzieży, czy też do zakładania spółek, które posłużą przestępcom do wyłudzania pieniędzy. Jeśli utrata dokumentu nastąpiła wskutek kradzieży, należy zgłosić to na policji oraz w urzędzie gminy lub miasta, gdzie będzie można wyrobić nowy dokument. W przypadku pobytu za granicą, zgłoszenia utraty paszportu lub dowodu osobistego można dokonać w najbliższej placówce konsularnej RP, która może wydać paszport tymczasowy.

Uwaga na klauzule
Jeśli mamy do podpisania jakikolwiek formularz zawierający w treści klauzulę zgody na przetwarzanie danych osobowych, dokładnie go przeczytajmy, by nie paść ofiarą - wyłudzających je - nieuczciwych firm. Takie klauzule obejmują zgodę na przetwarzanie danych w celu wykonania umowy, a dodatkowo zgodę np. na przekazanie ich innym podmiotom, w tym za granicę, czy na wykorzystanie ich w celach marketingowych. Jeśli się na to nie zgodzimy umowa, którą chcemy zawrzeć - nie dojdzie do skutku. Takie wymuszenie zgody na coś, na co nie mamy ochoty, jest niedozwolone i możemy przeciw takim praktykom protestować.

Pamiętaj, że na wykorzystywanie danych w celu zawarcia lub wykonania umowy zgoda w ogóle nie jest potrzebna.

Zanim wrzucisz zdjęcie z wakacji pomyśl, czego dowiedzą się o Tobie inni
Podczas wakacji często chwalimy się fotografiami z odwiedzanych miejsc. Niejednokrotnie już sceneria w tle zdradza, gdzie jesteśmy. Jednak na fotografii cyfrowej znajdziemy o wiele dokładniejsze dane dotyczące geolokalizacji, czyli informacji o położeniu geograficznym. Jedną z funkcji cyfrowych aparatów fotograficznych i smartfonów jest bowiem geotagowanie, dzięki któremu we właściwościach zdjęcia zapisywane są informacje o lokalizacji geograficznej aparatu. Na tej podstawie można ustalić dokładne położenie miejsca, w którym zdjęcie zostało wykonane.

Pomijając oczywiste zagrożenie, jakim taka informacja jest dla złodziei (gdyż sugeruje, że nie ma nas w domu), zastanów się, czy rzeczywiście chcesz, aby śledzono każdy Twój krok?

Zatem zanim opublikujesz zdjęcia z wakacji w sieci lub prześlesz je znajomym, oczyść je z metadanych dotyczących geolokalizacji czy informacji o aparacie cyfrowym, którym je wykonano. Na rynku są dostępne darmowe aplikacje, które są w tym pomocne. Zawsze też możesz podzielić się swoimi wakacyjnymi wspomnieniami już po powrocie.

Zdjęcia dzieci upubliczniaj z rozwagą
Rozumiejąc pragnienie rodziców, zwłaszcza młodych, by podzielić się z innymi radością i dumą ze swoich dzieci, warto wskazać na związane z tym zagrożenia. Trzeba pamiętać, że treści, które udostępniamy w Internecie, pozostają w nim na zawsze. Dlatego przed zamieszczeniem takiego zdjęcia, zawsze warto pomyśleć o konsekwencjach takiego działania, zarówno teraz, jak i w przyszłości.

Kradzież, powielenie fotografii i wykorzystanie wizerunku dziecka w negatywnym kontekście, modyfikacja zdjęcia i udostępnienie go w postaci mema, a w skrajnych przypadkach kradzież tożsamości lub pożywka dla osób o pedofilskich skłonnościach - to tylko przykładowe zagrożenia, na jakie rodzice bez namysłu publikujący zdjęcia w Internecie, narażają swoje dzieci.

Osobną kwestią jest też to, że nasze dzieci już niebawem będą duże i niekoniecznie będą chciały widnieć w sieci jako roześmiane bobasy bez przednich zębów. Takie zdjęcie z przeszłości może być powodem drwin i żartów rówieśników w szkole. Znane są już tragiczne finały tego typu nierozważnego publikowania fotografii.
Tymczasem dziecko, tak jak dorosły, ma prawo do prywatności i prawo ochrony dóbr osobistych. Co więcej, fakt, że samo nie umie jeszcze nimi zarządzać, tym bardziej powinien skłaniać rodziców to tego, by robili to w jego imieniu rozważnie.

Nikt nie może żądać pozostawienia dowodu osobistego w zastaw
Zatrzymanie dowodu osobistego jako zastawu za wypożyczony np. rower, sprzęt wodny, leżak czy audioprzewodnik w muzeum jest również niezgodne z prawem i nie powinniśmy się na to godzić.
Co do zasady nie wolno zatrzymywać dokumentu tożsamości, dane potrzebne do identyfikacji osoby, której wypożycza się jakąś rzecz wystarczy po prostu spisać. Sytuacje wyjątkowe, odbiegające od tej zasady są ściśle określone w przepisach prawa.

Dowód osobisty nie zawsze można kserować
Niejednokrotnie zdarza się również, że nasz dowód osobisty jest kserowany. Żeby ustalić, czy ktoś ma do tego prawo, powinniśmy się, czy jest on uprawniony do pozyskania wszystkich danych, które dokument zawiera.
Samo kserowanie dokumentu jest czynnością stricte techniczną. Najważniejsze jest to by ten kto pozyskuje dane zawarte w dowodzie tożsamości był do tego uprawniony. Przy czym istotny jest zakres danych, jakie się gromadzi, który często określony jest w przepisach prawa. Zaznaczyć bowiem należy, że najistotniejsza jest podstawa prawna i zakres pozyskiwanych danych osobowych a nie sama czynność kserowania.

Źródło:
1. GIODO /UODO „Ochrona danych osobowych w czasie wakacji” E. Bielak - Jomaa
2. GIODO „Przed wakacjami - co warto wiedzieć. Jak chronić dane osobowe w czasie wakacji” W.R.Wiewórkowski
3. www.legalniewsieci.pl otwiera się w nowym oknie

Do pobrania:

Ochrona danych osobowych - broszura, format pliku: PDF, rozmiar: 401.77 KB